Αγοράστε την Πικροδάφνη εδώ.

Επιστημονική Ονομασία: Nerium oleander (Νήριον το ολέανδρον)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα
Άλλες ονομασίες: Nerium odorum (Νήριον το εύοσμον), Ροδοδάφνη

Χαρακτηριστικά

Η Πικροδάφνη ή Ροδοδάφνη είναι ένας αειθαλής, καλλωπιστικός θάμνος της οικογένειας των Αποκυνίδων, που μπορεί να φτάσει σε ύψος 4- 5 μέτρων. Έχει λογχοειδή, δερματώδη φύλλα και μεγάλα, εντυπωσιακά, μονά ροζ- κόκκινα άνθη. Υπάρχουν και ποικιλίες με λουλούδια σε αποχρώσεις του κόκκινου, του ροζ, του μωβ, του βιολετί, του σομόν, του κίτρινου και του λευκού ή ποικιλίες με διπλά άνθη, οι οποίες καλλιεργούνται. Χαρακτηριστικό δείγμα της μεσογειακής χλωρίδας, η πικροδάφνη χαρίζει πλούσια και παρατεταμένη ανθοφορία από τα τέλη της άνοιξης μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου.

Εδαφοκλιματικές συνθήκες

Η Πικροδάφνη είναι σκληραγωγημένο φυτό που μεγαλώνει σε όλα τα εδάφη, ακόμα και στα πιο άγονα, αμμώδη, αλατούχα και ασβεστώδη. Αυτοφύεται σε ηλιόλουστα μέρη με υγρό υπόστρωμα, όπως στις κοίτες των ποταμών και των χειμάρρων, σε βουνοπλαγιές και σε κοιλάδες (κυρίως σε χαμηλό υψόμετρο) κι έχει εντυπωσιακή ανάπτυξη. Η Πικροδάφνη ευδοκιμεί τόσο σε ηλιόλουστες, όσο και σε ημισκιερές θέσεις και είναι ανθεκτική στους ισχυρούς ανέμους και στην ξηρασία. Αντέχει, επίσης, και τα ελαφρώς υφάλμυρα εδάφη. Αναπτύσσεται σε παραθαλάσσια μέρη, και είναι ανεκτική στην αλατότητα των υδροσταγονιδίων της θάλασσας. Λόγω της μεγάλης ανθεκτικότητας, της πλούσιας ανθοφορίας και της αντοχής της στους ρύπους, τη συναντάμε, επίσης, στους περισσότερους εθνικούς δρόμους της χώρας. Στην Ελλάδα τη συναντάμε αυτοφυή (όπως και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου) καθώς είναι ενδημικό φυτό της Μεσογείου και της νoτιοδυτικής Ασίας. Παρά τις αυξημένες ανάγκες για ηλιακό φως, η πικροδάφνη είναι πολύ ανθεκτικό φυτό και προσαρμόζεται εύκολα σε κάθε τύπο εδάφους. Πλέον μπορούμε να τη βρούμε παντού στον κόσμο, εκτός από τα πολύ ψυχρά κλίματα, σαν καλλωπιστικό φυτό. Μοναδικός περιορισμός της είναι η θερμοκρασία κάτω από το 0, αν και αναβλαστάνει εύκολα. Δεν παρουσιάζει προβλήματα σε υψηλές θερμοκρασίες αλλά αν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 0οC, το φυτό μπορεί να καταστραφεί.

Καρπός

Ο καρπός της Πικροδάφνης εμφανίζεται τον Σεπτέμβριο και είναι επιμήκης, δερματώδης και περιέχει παρά πολλά σπέρματα με θυσανοειδή φτερά που τα βοηθούν να μεταφέρονται πιο εύκολα σε μεγάλες αποστάσεις. Ο γαλακτώδης χυμός που υπάρχει σε όλα τα μέρη του φυτού είναι γεμάτος με πολλές τοξικές ουσίες, καρδιακούς γλυκοζίτες, με κυριότερη την ολεανδρίνη (Oleandrin).

Πολλαπλασιασμός

Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με μοσχεύματα και σπόρο.

Πότισμα- Λίπανση

Η Πικροδάφνη δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις ως προς το πότισμα, μονάχα το καλοκαίρι θα απαιτηθούν τακτικά ποτίσματα, αν θέλουμε να δώσει παρατεταμένη και πλούσια ανθοφορία. Σχετικά με τη λίπανση της πικροδάφνης, προσθέτουμε πλήρες και ισορροπημένο λίπασμα στις αρχές της άνοιξης για να ενισχύσουμε τη βλάστηση και την ανθοφορία της. Είναι ανθεκτική στην έλλειψη νερού και μπορεί να επιβιώσει και σε άνυδρους κήπους.

Φροντίδα

Αν έχουμε χρόνια τις Πικροδάφνες στην ίδια γλάστρα, μπορεί να χρειάζονται μεταφύτευση σε μεγαλύτερη γλάστρα (πρέπει να τις αναφυτεύουμε ή μεταφυτεύουμε περίπου κάθε 3 χρόνια). Σχετικά με την προστασία της Πικροδάφνης από το έντομο της βαμβακάδας (ψώρας) που την προσβάλλει, συστήνουμε ένα προληπτικό ψεκασμό με θερινό πολτό, στις αρχές της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού. Ο θερινός πολτός είναι οικολογικό σκεύασμα που μπορούμε να προμηθευτούμε από καταστήματα με φυτοφάρμακα. Γενικά, μπορεί να προσβληθεί από ψώρα, μελίγκρα, αφίδες και κοκκοειδή. Σε κάποια φυτά μπορεί να εμφανιστούν καρκινώματα.

Κλάδεμα

Η πικροδάφνη χρειάζεται κλάδεμα κάθε χρόνο νωρίς την άνοιξη ή το φθινόπωρο μετά το τέλος της ανθοφορίας. Κάθε 2- 3 χρόνια, πραγματοποιούμε ένα αυστηρό κλάδεμα ανανέωσης, αν θέλουμε να τις διατηρήσουμε σε σχετικά χαμηλό ύψος. Προσοχή! Αν δεν την κλαδέψετε μπορεί να λυγίσουν και να πλαγιάσουν τα κλαδιά της από το βάρος. Κλαδεύετε την πικροδάφνη μετά την άνθισή της, για να της δώσετε σχήμα και κατεύθυνση. Απομακρύνετε τα ξερά κλαδιά της και τα μαραμένα λουλούδια της.

Τοξικότητα

Η πικροδάφνη είναι δηλητηριώδες φυτό που περιέχει τοξικές ουσίες, θανάσιμες για τους ανθρώπους και ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά, αν καταναλώσουν μερικά φύλλα της. Η επαφή με το δέρμα προκαλεί ερεθισμό. Είναι ανάλογα τοξική για τα ζώα και γι’ αυτό δε δίνουμε ποτέ τα φύλλα της για ζωοτροφή. Επειδή η πικροδάφνη διατηρεί τις τοξικές της ιδιότητες και μετά την αποξήρανση του φυτού, τα κλαδιά της δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για καυσόξυλα, καθώς οι αναθυμιάσεις από την καύση είναι εξαιρετικά επικίνδυνες. Η τοξικότητα της Πικροδάφνης οφείλεται στην τοξική ουσία «νηριίνη» ή «ολεανδρίνη» (μια καρδιοτονωτική γλυκοσίδη ανάλογη της δακτυλίτιδας), και έχει ως στόχο να προστατεύσει το φυτό από τις επιθέσεις ζώων. Ένα μόνο φύλλο είναι θανατηφόρο για ένα μικρό παιδί, λίγα φύλλα φτάνουν για έναν ενήλικα και αρκούν 100 γραμμάρια φύλλων να γίνουν θανατηφόρα για ένα άλογο. Αν και την αποφεύγουν «όπως ο διάολος το λιβάνι», συχνά παρατηρούνται θανατηφόρα ατυχήματα σε ζώα που κατά λάθος θα την δοκιμάσουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τις μέλισσες. Πρέπει να υπάρχει μεγάλη έλλειψη άλλης ανθοφορίας για να εξαναγκαστεί μια μέλισσα να τρυγήσει την πικροδάφνη. Έτσι κι αλλιώς, είναι αποστολή αυτοκτονίας αφού ξέρουν ότι οι περισσότερες που θα επισκεφτούν άνθη πικροδάφνης σύντομα θα είναι νεκρές. Το μέλι που θα έχει παραχθεί είναι τοξικό. Όλα τα μέρη του φυτού είναι τοξικά αν καταποθούν, ακόμα και το νερό του ανθοδοχείου που τοποθετήθηκαν τα άνθη. Τα συμπτώματα που προκαλούνται είναι αναπνευστική παράλυση και καρδιακό επεισόδιο.

Στην αρχαιότητα θεωρούταν φάρμακο

Την Πικροδάφνη την αναφέρουν ο Πλίνιος, ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης στα συγγράμματά τους. Σύμφωνα με το Διοσκουρίδη, τα φύλλα και τα άνθη της «συν οίνω πινόμενα» μπορούν να σώσουν τον άνθρωπο από το δάγκωμα δηλητηριωδών εντόμων ή ερπετών. Ιστορικές αναφορές δείχνουν ότι οι Μεσοποτάμιοι, τον 15ο αιώνα μ.Χ., πίστευαν στις επουλωτικές- θεραπευτικές ιδιότητες της Πικροδάφνης. Οι Βαβυλώνιοι χρησιμοποιούσαν ένα μίγμα από Πικροδάφνη και Γλυκόριζα για να αντιμετωπίσουν τον «κρασοπονοκέφαλο». Ο Πλίνιος, ο πρεσβύτερος, ο γνωστός αρχαίος Έλληνας συγγραφέας, έγραψε για την όψη της Πικροδάφνης, όπως επίσης και για τις δηλητηριώδεις και ευεργετικές ιδιότητές της. Άραβες επιστήμονες- γιατροί χρησιμοποίησαν πρώτοι την Πικροδάφνη σα θεραπευτικό ενάντια στον καρκίνο τον 8ο αιώνα μ.Χ. Σήμερα, δεν υπάρχουν (μέχρι στιγμής) επιστημονικά στοιχεία ότι η Πικροδάφνη είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του καρκίνου ή οποιασδήποτε άλλης ασθένειας. Τον 19ο αιώνα, απομονώθηκε η δραστική ουσία Oleandrin, την οποία και χρησιμοποίησαν για καρδιακές παθήσεις σε ελάχιστη δοσολογία. Τα δραστικά στοιχεία της Πικροδάφνης έχουν παρόμοια δράση με τα δραστικά στοιχεία της επίσης δηλητηριώδους Διγιτάριας.

Χρήσεις- Χρησιμότητα

Η Πικροδάφνη χρησιμοποιείται ευρέως στην κηποτεχνία για τη διαμόρφωση φυτοφρακτών, αλλά και σε μεμονωμένες φυτεύσεις στον κήπο και σε γλάστρες στο μπαλκόνι ή σε εισόδους σπιτιών. Το φυτό είναι τοξικό ακριβώς γιατί προσπαθεί να προστατευτεί από τις επιθέσεις ζώων και εντόμων και αυτή  η τοξικότητα είναι η φυσική του ασπίδα. Έτσι μπορεί να λειτουργήσει ως απωθητικό εναντίον εντόμων, τρωκτικών και ερπετών. Ήδη από την αρχαιότητα έφραζαν τις φωλιές των ποντικιών και των αρουραίων με φύλλα δάφνης. Τα τρωκτικά στην προσπάθειά τους να βγουν έτρωγαν τα φύλλα της πικροδάφνης και πέθαιναν. Ένας εύκολος τρόπος να μειώσετε την εμφάνιση ενοχλητικών εντόμων (κουνούπια, κατσαρίδες, μύγες κ.λπ.), φιδιών και τρωκτικών στον κήπο σας είναι να φυτέψετε πικροδάφνες.

Μάθε κι αυτό!

• Η πικροδάφνη είναι ανθεκτικό φυτό στην ρύπανση, γι’ αυτό το λόγο την συναντάτε σε εθνικές οδούς και σε βιομηχανικές περιοχές.
• Τα άλογα του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τα δηλητηρίαζαν οι Πέρσες ρίχνοντας πικροδάφνες στις πηγές που έπιναν νερό.