Αγοράστε τη λουίζα εδώ.

Επιστημονική ονομασία: Λιππία η κιτρίοσμος (Lippia citriodora ή Aloysia citrodora).
Άλλα ονόματα: Λεμονόχορτο, Γοργογιάννη, Αλουίζα, Ελουίζα, Ομορφόχορτο, Αλουσία, Κιτρίοσμος, χόρτο του Θεού
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)

Περιγραφή

Η λουίζα είναι ποώδης, πολυετής, φυλλοβόλος θάμνος με ύψος μεταξύ 1,5- 2m. και ανήκει στην οικογένεια Verbenaceae. Κατάγεται από τη Λατινική Αμερική (από την Αργεντινή, το Περού και τη Χιλή) απ’ όπου μεταφέρθηκε στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα μ.Χ. από Ισπανούς και Πορτογάλους εξερευνητές και καλλιεργήθηκε για την παραγωγή αιθέριου ελαίου. Παλιότερα, η λουίζα ήταν ένα συνηθισμένο καλλωπιστικό φυτό των ευρωπαϊκών κήπων, σήμερα, όμως, φυτεύεται σπάνια. Περισσότερο καλλιεργείται για τα αρωματικά της φύλλα που συλλέγονται στα τέλη καλοκαιριού. Η γεύση της είναι πικρή, λίγο δριμεία και αρωματική. Η λουίζα είναι φαρμακευτικό και αρωματικό φυτό με πολλές χρήσεις από τη μαγειρική έως τον καλλωπισμό. Είναι φυτό που φροντίζει για την καλή μας υγεία με πολλούς τρόπους, ως αφέψημα ή λάδι, αφού τόσο τα άνθη, όσο και τα φύλλα της είναι ιδιαίτερα ευεργετικά για τον ανθρώπινο οργανισμό. Επί πολλούς αιώνες χρησιμοποιήθηκε ως αντισπασμωδικό, αντιπυρετικό, ηρεμιστικό, αντιμικροβιακό, αντιφλεγμονώδες και για την αποκατάσταση γαστερεντερικών διαταραχών.

Μορφή

Ο βλαστός της λουίζας είναι χρώματος γκρι σκούρο. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή, σε πράσινο ανοιχτό χρώμα. Η μορφολογία των φύλλων αποτελείται από τριμερείς, οδοντωτούς σπονδύλους, και το μήκος τους φτάνει έως τα 7 εκατοστά. Τα άνθη της ποικίλλουν σε χρωματισμούς (κυρίως σε τόνους του πράσινου, του λευκού, του ροζ και του μωβ) και είναι μικρά, με χαρακτηριστικό, έντονο, ξεχωριστό, καθαρό, φρουτώδες άρωμα που μοιάζει με εκείνο του λεμονιού (γι’ αυτό και η ονομασία «λεμονόχορτο»). Ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες που είναι και η ιδανική περίοδος συλλογής της. Από αρχαιότατους χρόνους χρησιμοποιούταν στην καταπολέμηση διάφορων πόνων.

Εδαφοκλιματικές συνθήκες

Αγαπάει τον ήλιο, αλλά αντέχει αρκετά και στην παγωνιά. Συνήθως φυτρώνει στις άκρες των εξοχικών δρόμων, στα πετρώδη εδάφη πολλών νησιών. Καλλιεργείται σε κήπους ή σε γλάστρες στο μπαλκόνι και αντέχει ακόμα κι αν δεν ποτίζεται συχνά. Αναπτύσσεται καλύτερα σε ουδέτερα ή ελαφρά όξινα εδάφη που είναι πλούσια σε οργανική ύλη.

Πολλαπλασιασμός

Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα. Η καταλληλότερη εποχή φυτέματος ενδείκνυται η άνοιξη και συγκεκριμένα ο μήνας Μάρτιος.

Κλάδεμα

Κλαδεύεται όταν πέσουν τα φύλλα της, το φθινόπωρο.

Ευεργετικές ουσίες

Η σύγχρονη έρευνα έχει εντοπίσει στη λουίζα μια ποικιλία φυτοχημικών, βιοδραστικών ουσιών. Οι κύριες φυτοχημικές ουσίες που εντοπίστηκαν στη λουίζα και είναι υπεύθυνες για τις θεραπευτικές της δράσεις είναι: γεράλη, γερανιάλη, γερανιόλη, λιμονένιο, κιτράλη, κινεόλη, τανίνες, γλίσχρασμα, βερνεναλίνη, βαρβερίνη, νερόλη, γερανιόλη, τερπινεόλη, καρυοφυλλένιο, κουρκουμένιο, ισοβαλεριανικό οξύ, eupafolin, hispidulin, eupatorin, salvigenin, απιγενίνη, luteolin, φλαβονοειδή.

Ιδιότητες

Παρά την εκτεταμένη χρήση της σε παραδοσιακά βοτανικά θεραπευτικά συστήματα ανά τους αιώνες, υπάρχει έλλειμμα μεγάλων επιστημονικών ερευνών σε ανθρώπους. Ωστόσο έρευνες σε πειραματόζωα και σε μικρά δείγματα ασθενών, στους οποίους χορηγήθηκαν αυξημένες δόσεις λουίζας, ανέδειξαν τα παρακάτω:

• Αύξηση της αντίστασης πειραματόζωων στο στρες
• Αποκατάσταση παραγόντων φλεγμονής σε πάσχοντες από πολλαπλή σκλήρυνση
• Βελτίωση μεταβολικών παραμέτρων σε πειραματόζωα
• Βελτίωση της κινητικότητας των αρθρώσεων σε πάσχοντες από αρθριτικές παθήσεις
• Βελτίωση της αντίστασης των ιστών σε βλαπτικές χημικές ουσίες σε πειραματόζωα
• Αύξηση της αντοχής των μυών σε συνθήκες χρόνιας καταπόνησης
• Τοξική δράση έναντι του Staphylococcus aureus

Θεραπευτικές δράσεις της λουίζας

• Χρησιμοποιείται για προβλήματα του στομάχου και του πεπτικού συστήματος, όπως δυσπεψία, μετεωρισμό, νευραλγίες και κολικούς του στομάχου και των εντέρων.
• Έχει χωνευτικές, ηρεμιστικές ιδιότητες και τονώνει το νευρικό σύστημα.
• Σταματά τη διάρροια και την αιμορραγία.
• Βοηθά στο αδυνάτισμα, στη λιποδιάλυση, στην εξαφάνιση της κυτταρίτιδας και στην αποβολή των περιττών υγρών.
• Είναι εξαιρετικό φυτό, με σημαντικά οφέλη στη αποτοξίνωση του οργανισμού, στην αύξηση του μεταβολισμού και γενικά στην υγεία και συνολική ευεξία του οργανισμού.
• Σε συνδυασμό με τα ω- 3 λιπαρά οξέα, ενισχύει τη μνήμη και χαρίζει πνευματική διαύγεια
• Καταπολεμά τον τυμπανισμό και τα αέρια.
• Είναι αποτελεσματικό τονωτικό, αλλά ταυτόχρονα και καταπραϋντικό.
• Είναι αντιπυρετικό.
• Είναι διουρητικό και συνίσταται σε περιπτώσεις νεφρολιθιάσεων.
• Βοηθάει στην αποτοξίνωση του οργανισμού.
• Ανακουφίζει από τις ημικρανίες.
• Καταπολεμά την κακοσμία του στόματος.
• Ευεργετικό με καταπλάσματα στους νευρικούς πόνους και νευρικές κεφαλαλγίες, καθώς και στους πόνους των αυτιών.
• Το έλαιό της βοηθά τις πληγές να επουλωθούν.
• Η υδροξυτυροσόλη, συστατικό της λουίζας, καταστρέφει τα καρκινικά ερυθρολευχαιμικά κύτταρα Κ562 αλλά όχι τα μονοπυρηνικά κύτταρα του περιφερικού αίματος και εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό τους.

Άλλες χρήσεις

• Χρησιμοποιείται σαν αρωματικό στα φαγητά και στα γλυκά.
• Χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό ποτών, καθώς το πλούσιο άρωμά της αναδεικνύει και ενισχύει το φυσικό άρωμα των φρούτων.
• Το αφέψημα λουίζας είναι εξαιρετικό για να πλύνετε και να καθαρίσετε το πρόσωπό σας.

Παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις

• Έχουν περιγραφεί αντιδράσεις υπερευαισθησίας και ενίοτε κάποιες σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις.
• Οι έρευνες είναι εξαιρετικά ανεπαρκείς στο πεδίο των αλληλεπιδράσεων με άλλα λαμβανόμενα φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής.
• Λόγω έλλειψης σχετικών μελετών δε συνιστάται η χρήση της από εγκύους, θηλάζουσες και παιδιά.
• Όπως στην περίπτωση όλων των βοτάνων όταν χρησιμοποιούνται για ιατρική χρήση, οι δοσολογίες που χρησιμοποιούνται είναι πολύ υψηλότερες των δοσολογιών που χρησιμοποιούνται για διατροφική χρήση. Πρέπει να λαμβάνεται, λοιπόν, μέριμνα το βότανο να είναι ελεύθερο προσμίξεων και να υπάρχει η ενδεικνυόμενη ιατρική παρακολούθηση για τον καθορισμό της δοσολογίας και της διάρκειας της θεραπείας.
• Καλό είναι να αποφεύγουν τη λουίζα, άνθρωποι υποτασικοί, διότι είναι διουρητική και ρίχνει την πίεση.
• Να αποφεύγεται από όσους πάσχουν από παθήσεις των νεφρών, καθώς η λουίζα μπορεί να ερεθίσει τα νεφρά.

Μάθε κι αυτό!

• Η ονομασία «χόρτο του Θεού» προκύπτει από την παράδοση που θεωρεί τη λουίζα ως ένα από τα βότανα που χρησιμοποιήθηκαν για την περιποίηση των πληγών του Χριστού πριν την ταφή (χωρίς αυτό να επιβεβαιώνεται ιστορικά).
• Αρχικά, ο Γάλλος βοτανολόγος Philibert Commerson έδωσε στο φυτό το όνομα «Aloysia triphylla», όταν όμως το έφερε στο Βασιλικό Κήπο της Μαδρίτης, ο Ισπανός γιατρός Casimiro Gomez Ortega και ο βοτανολόγος Antonio Paulau έδωσαν στο φυτό τη νέα του ονομασία «Aloysia citriodora», προς τιμή της Μαρία λουίζα Τερέζας, πριγκίπισσας της Πάρμα που αργότερα έγινε σύζυγος του βασιλιά Κάρλο IV και βασίλισσα της Ισπανίας.
• Ο μοναχός Αγάπιος που έζησε τον 7ο αιώνα, στο «Γεωπονικό» του αναφέρει για τις πολλές θεραπευτικές ιδιότητες της λουίζας.
• Ο Κάστωρ Ντουράντε το συνιστούσε σε έγχυμα κατά των στομαχικών παθήσεων και σαν θαυμάσιο χωνευτικό. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται έντονα ακόμα και σήμερα.
• Ο Cazin το συνιστούσε σαν περίφημο στομαχικό και αντισπασμωδικό, κατά της δυσπεψίας, των γαστραλγιών, των νευρώσεων του στομάχου κ.α.