PRUNUS ARMENIACA (ΒΕΡΙΚΟΚΙΑ Ή ΧΡΥΣΟΜΗΛΙΑ)

ΒΕΡΙΚΟΚΙΑ

Αγοράστε τη Βερικοκιά εδώ.

Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Άλλα ονόματα: Προύμνη η Αρμενιακή

Η Βερικοκιά είναι οπωροφόρο, μακρόβιο, φυλλοβόλο δέντρο και ανήκει στο γένος «Προύνος» της οικογένειας των Ροδοειδών. Στην Κύπρο το δέντρο είναι γνωστό ως «Xρυσομηλιά». Βρίσκεται αυτοφυής στην Ανατολική Ασία και τα Ιμαλάια, από όπου μεταφέρθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη μέσω της Αρμενίας (εξ’ ου και η επιστημονική της ονομασία Προύνους Αρμενιάκα). Πρέπει να ήταν γνωστή στην Κίνα, γιατί υπάρχουν αναφορές σε βιβλία όπου κατά το 2200 π.Χ. είχε την ονομασία «Σίνγκ». Σε καλές συνθήκες μία βερικοκιά μπορεί να ζήσει και πάνω από 100 χρόνια. Καλλιεργείται σε όλες τις χώρες της γης που έχουν εύκρατο κλίμα. Ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη Δαμασκηνιά, τη Ροδακινιά, τη Βυσσινιά, την Αμυγδαλιά και την Κερασιά. Στην Ελλάδα ήρθε απ’ την Ιταλία κατά τον πρώτο αιώνα μ.X. και γι’ αυτή μιλούν διάφοροι ιστορικοί, όπως ο Πλίνιος, ο Διοσκουρίδης και αργότερα ο Γαληνός (129- 201 μ.X.).

Μορφή

Η Βερικοκιά είναι δέντρο με σφαιροειδές σχήμα και αρκετές απλωτές διακλαδώσεις. Μπορεί να φτάσει σε ύψος από 6- 9 μέτρα. Τα φύλλα της είναι οδοντωτά, πλατιά (σε σχήμα αβγού ή καρδιάς), στιλπνά στην επάνω επιφάνεια και φέρουν αδένες και παράφυλλα πάνω στο μίσχο. Τα άνθη της έχουν λευκή ή ελαφρώς ρόδινη απόχρωση και είναι ερμαφρόδιτα (έχουν, δηλαδή, και αρσενικά και θηλυκά άνθη) και φύονται μόνα τους ή ανά δύο. Την άνοιξη έχει μικρής διάρκειας άνθιση που ολοκληρώνεται πριν βγουν τα φύλλα (αρχές Μαρτίου-Απριλίου). Ο καρπός της έχει σφαιρικό σχήμα και εξωτερικά έχει χνούδι.

Καρπός- Χρήσεις

Το βερίκοκο είναι αγαπημένο φρούτο του καλοκαιριού που τρώγεται φρέσκο, αποξηραμένο αλλά και σε κομπόστα.

Καλλιέργεια

Σήμερα καλλιεργείται σε όλες τις εύκρατες περιοχές του κόσμου για το νόστιμο καρπό της, το βερίκοκο. Η Βερικοκιά καρποφορεί είτε σε βλαστούς ενός έτους ή σε μικρά κλαδάκια 2- 5 εκ., τα ονομαζόμενα «λογχοειδή». Το άπλετο ηλιακό φως είναι το κλειδί για να μεγιστοποιηθεί η παραγωγή του δένδρου.

PRUNUS ARMENIACA (ΒΕΡΙΚΟΚΙΑ Ή ΧΡΥΣΟΜΗΛΙΑ)

Πολλαπλασιασμός

Η καλλιεργούμενη βερικοκιά πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό που γίνεται σε συγγενικά είδη (κυρίως σε αμυγδαλιά αλλά και σε Ροδακινιά, Κορομηλιά και Δαμασκηνιά).

Παραγωγή

Η Βερικοκιά εισέρχεται στην καρποφορία από το 3ο- 4ο έτος από τη φύτευσή της και την αυξάνει προοδευτικά για να φθάσει σε πλήρη ακμή παραγωγής το 12ο-16ο έτος, όταν σε ελεύθερο σχηματισμό και ευνοϊκές συνθήκες μπορεί να ξεπεράσει τα 100 κιλά. Συνήθως εξακολουθεί να παρουσιάζει πλούσιες αποδόσεις μέχρι το 35- 40 έτος της ηλικίας της.

Εδαφοκλιματικές Συνθήκες

Για την καλλιέργεια της Βερικοκιάς, τα πιο κατάλληλα εδάφη είναι αυτά με μία μέση σύσταση και λεπτή υφή. Τα εδάφη στα οποία αποδίδει καλύτερα είναι τα καλά στραγγιζόμενα, βαθιά και πηλώδη, ενώ ακατάλληλα θεωρούνται τα αμμώδη και ξερά εδάφη. Είναι, όμως, περισσότερο ανθεκτική στη ξηρασία από τη Ροδακινιά. Το κατάλληλο pH εδάφους για τη Βερικοκιά κυμαίνεται μεταξύ 6.0- 7.0. Ανήκει στη κατηγορία των δένδρων που έχουν περιορισμένη ανθεκτικότητα στα άλατα, είτε του νερού, είτε του εδάφους, γι’ αυτό δεν είναι κατάλληλη για παραθαλάσσιες φυτεύσεις. Είναι ανθεκτική στις χαμηλές θερμοκρασίες (ακόμα και στους -25ο C) και χρειάζεται θερμό καλοκαίρι για να αποδώσει. Αν και τα δέντρα είναι ανθεκτικά σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, όταν υπάρχει δυνατό και ξαφνικό κρύο ή παγετός τότε οι ανθοί της καταστρέφονται. Επίσης, πολύ υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν αλλοιώσεις στον καρπό. Τα δέντρα χρειάζονται καλό πότισμα την περίοδο της ανθοφορίας τους. Η Βερικοκιά χρειάζεται σχετικά κρύο χειμώνα. Σε νότιες περιοχές που ο χειμώνας είναι ήπιος, δεν ανθίζει κανονικά και χάνει τους οφθαλμούς της. Για παράδειγμα, στην περιοχή της Χαλκιδικής, στην ποικιλία «Luizet» παρατηρείται οφθαλμόπτωση την άνοιξη, λόγω ανεπάρκειας χαμηλών θερμοκρασιών. Επισημαίνεται ότι η βερικοκιά δεν πρέπει να φυτεύεται σε περιοχές με υγρή και βροχερή άνοιξη, διότι είναι ευαίσθητη σε ασθένειες και το καταλληλότερο σημείο για τη φύτευσή της είναι σε θέση που να εκτίθεται στον ήλιο.

Περιποιήσεις

Πρέπει να κάνουμε 2- 3 σκαλίσματα διαδοχικά κατά την διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού για την συγκράτηση τής υγρασίας και την καταστροφή των άγριων χόρτων. Κατά την εκτέλεση, όμως, αυτών πρέπει να καταβάλλεται μεγάλη προσοχή, ώστε να μην κόβουμε ή τραυματίζουμε ρίζες ή τον κορμό του δέντρου, γιατί εξαιτίας αυτού προκαλείται κομμίωση και συχνά η καταστροφή του.

Πότισμα

Η βερικοκιά χρειάζεται τακτικά ποτίσματα σε νερό ειδικά όταν αναπτύσσεται σε σχετικά ζεστές περιοχές. Τα ποτίσματα της βερικοκιάς πρέπει να είναι πλούσια, ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού, καθώς διαθέτει πλούσιο φύλλωμα και παράγει πολλούς καρπούς. Το πότισμα της βερικοκιάς θα πρέπει να συνεχίζεται και μετά την συγκομιδή των καρπών, γιατί αλλιώς η βερικοκιά παρουσιάζει εξάντληση και γίνεται ευαίσθητη σε μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες.

Λίπανση

Η Βερικοκιά έχει σημαντικές απαιτήσεις σε λίπανση για να εξασφαλίσουμε ικανοποιητική ανάπτυξη και καρποφορία. Οι κύριες λιπάνσεις πρέπει να γίνονται πριν μπει ο χειμώνας και να συμπληρώνουμε την περίοδο των σκαλισμάτων την άνοιξη. Ενσωματώνουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα, κοπριά και κομπόστ τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο, ενώ μπορεί να γίνει και μια συμπληρωματική λίπανση με κάλιο, στις αρχές Μαΐου, για να βοηθήσει στην αύξηση του μεγέθους και στην ωρίμανση των καρπών. Επίσης, η Βερικοκιά είναι ευαίσθητη στην έλλειψη βορίου που εμφανίζεται με μαύρισμα και φελλοποίηση στο εσωτερικό των καρπών. Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη βορίου, γίνεται διαφυλλικός ψεκασμός της Βερικοκιάς με κατάλληλο υγρό λίπασμα βορίου. Απ’ τα συνθετικά λιπάσματα συνιστάται ο τύπος 4- 10- 10 με 3- 4 κιλά ανά δένδρο. Αν χρησιμοποιηθεί κοπριά, αυτή πρέπει να είναι απολύτως χωνεμένη και η αναλογία είναι 20-25 κιλά ανά δέντρο. Εξαιρετικά αποτελέσματα μπορούμε να έχουμε και με την εφαρμογή χλωρής λίπανσης.

PRUNUS ARMENIACA (ΒΕΡΙΚΟΚΙΑ Ή ΧΡΥΣΟΜΗΛΙΑ)

Κλάδεμα

Το κλάδεμα της Βερικοκιάς διακρίνεται σε κλάδεμα διαμόρφωσης και σε κλάδεμα καρποφορίας. Το κλάδεμα διαμόρφωσης της Βερικοκιάς αφορά το σχήμα που θα δώσουμε στο νεαρό δέντρο, ενώ το κλάδεμα καρποφορίας αποσκοπεί στη διατήρηση του σχήματος του δέντρου, στην ανανέωση του καρποφόρου ξύλου και τον σχηματισμό νέων καρποφόρων οργάνων. Αφαιρούμε των παλαιότερους και ξερούς κλάδους και συντέμνουμε κλάδους που λυγίζουν προς το έδαφος και αυτούς που ξεφεύγουν πολύ ψηλά. Έτσι, ο σκοπός του κλαδέματος είναι πολλαπλός: Να δώσει το επιθυμητό σχήμα στα νεαρά δένδρα, να ρυθμίσει την παραγωγή και να διατηρήσει τη ζωηρότητα στα ηλικιωμένα δένδρα. Το ήπιο κλάδεμα είναι απαραίτητο κάθε χρόνο. Τα ακλάδευτα δένδρα που δεν ανανεώνουν τα καρποφόρα όργανα, παράγουν όλο και λιγότερους, μικρότερους και κακής ποιότητας καρπούς. Η Βερικοκιά είναι ζωηρό δένδρο και το σχήμα διαμόρφωσης που της ταιριάζει είναι το ανοικτό κύπελλο, στο οποίο αφήνουμε το κέντρο του δένδρου ελεύθερο για την είσοδο του ηλιακού φωτός και για τον καλύτερο αερισμό. Ο ρόλος του κλαδέματος είναι πολύ σημαντικός για την ανάπτυξη γερών βραχιόνων, ικανών να κρατήσουν το βάρος των καρπών. Τα νεαρά δένδρα που μόλις αρχίζουν να καρποφορούν, πρέπει να κλαδεύονται ελαφρά διότι το κλάδεμα περιορίζει το μέγεθός τους και καθυστερεί την είσοδο στην καρποφορία. Επειδή το χαμηλό σχήμα είναι προτιμότερο, το νέο δενδρύλλιο θα πρέπει να κοπεί στους 30- 50 πόντους απ’ το έδαφος, σε σημείο που παρουσιάζει ζωηρούς και καλά διαμορφωμένους οφθαλμούς. Κατά την πρώτη περίοδο του λήθαργου, οι τρεις κύριοι βραχίονες πρέπει να κλαδευτούν σε απόσταση 60- 0 εκ. από τον κορμό. Η τομή γίνεται σε έναν πλευρικό, εξωτερικό οφθαλμό. Αφαιρούνται όλοι οι πλάγιοι βλαστοί, ώστε να μην περιπλέκονται με τους κύριους. Κατά τη δεύτερη περίοδο του λήθαργου, επιλέγονται δύο κλάδοι από κάθε κύριο βραχίονα, οι οποίοι θα αποτελέσουν τους έξι υποβραχίονες. Πρέπει και αυτοί να είναι καλά κατανεμημένοι γύρω από τον κορμό γιατί θα αποτελέσουν το σκελετό του δένδρου. Αφαιρούμε άλλους δευτερογενείς κλάδους για να κρατηθεί το κέντρο του δένδρου ανοιχτό. Η κατάλληλη εποχή κλαδέματος της Βερικοκιάς είναι από το Δεκέμβριο ως το Φεβρουάριο (ανάλογα την περιοχή και την ποικιλία).

Εχθροί και ασθένειες

Η βερικοκιά προσβάλλεται από τα έντομα της ανάρσια και της καρπόκαψας, με αποτέλεσμα οι προσβεβλημένοι καρποί σκουληκιάζουν και πέφτουν πρόωρα ή υποβαθμίζονται ποιοτικά και είναι ακατάλληλοι για φάγωμα. Για να τα αντιμετωπίσουμε, ψεκάζουμε με οικολογικά σκευάσματα βακίλου Θουριγγίας και φυσικής πυρεθρίνης.

Αραίωμα καρπών

Οι βερικοκιές έχουν την τάση να παράγουν περισσότερους καρπούς από όσους μπορούν να αντέξουν. Το αραίωμα των καρπών μειώνει αυτό το φορτίο, βοηθά στην παραγωγή μεγαλύτερων καρπών, ενισχύει την κανονική παραγωγή κάθε χρόνο και ευνοεί την πρώιμη ωρίμανση. Το αραίωμα είναι μια απαραίτητη εργασία στις περισσότερες ποικιλίες. Οι καρποί αραιώνονται στο στάδιο της σκλήρυνσης του πυρήνα, όταν η αύξησή τους έχει επιβραδυνθεί προσωρινά (περίπου 6- 8 εβδομάδες μετά την άνθηση). Το αραίωμα γίνεται με το χέρι ώστε οι καρποί να απέχουν 3- 5 εκ. Αφαιρούνται οι μικρότεροι καρποί καθώς και αυτοί που είναι πολλοί μαζί. Το ποσό του αραιώματος εξαρτάται από το φορτίο του δένδρου και από το τελικό μέγεθος των καρπών που επιθυμούμε.

Συγκομιδή

Η ημερομηνία συγκομιδής είναι πολύ σημαντική για την ποιότητα του καρπού. Η σωστή γεύση και το άρωμα δεν αναπτύσσονται ποτέ σε καρπό Βερικοκιάς ο οποίος έχει συγκομισθεί πριν από την φυσιολογική ωρίμανση. Η συνεκτικότητα του καρπού είναι ένας αξιόπιστος παράγοντας για την συγκομιδή. Για καλύτερη συνεκτικότητα και γευστική ποιότητα, τα δένδρα δεν πρέπει να ποτίζονται πριν από τη συγκομιδή. Οι ημέρες από την πλήρη άνθηση είναι ένας καλός δείκτης για την συγκομιδή, λόγω των σχεδόν αμετάβλητων συνθηκών ανάπτυξης των δένδρων.

Μέθοδος συγκομιδής: Τα βερίκοκα για νωπή κατανάλωση και μεταποίηση συλλέγονται με το χέρι και τοποθετούνται προσεκτικά για να μην μωλωπισθούν. Η συγκομιδή γίνεται σε 2- 3 χέρια όταν οι καρποί είναι σφικτοί. Ατυχώς, η γευστική ποιότητα των καρπών ποτέ δεν αναπτύσσεται αφού κοπεί ο καρπός από το δένδρο.

PRUNUS ARMENIACA (ΒΕΡΙΚΟΚΙΑ Ή ΧΡΥΣΟΜΗΛΙΑ)

Συσκευασία- Διατήρηση

Τα Βερίκοκα τοποθετούνται και μεταφέρονται σε χαμηλά τελάρα για να αποφευχθεί το σκάσιμο και σχίσιμο. Η διάρκεια ζωής τους στο ράφι είναι εξαιρετικά περιορισμένη (περίπου 1- 2 εβδομάδες σε θερμοκρασία 0ο C και σε σχετική υγρασία 90% ).

Ποικιλίες

Οι κυριότερες Ελληνικές ποικιλίες είναι:

  • Πρώιμη Τίρυνθας ή Άργους– Μία Ελληνική, πρώιμη ποικιλία που καλλιεργείται στην Πελοπόννησο -βασικά στη Κόρινθο- και οι καρποί της λαμβάνονται προς τα τέλη Μαΐου. Ο καρπός της είναι μέτριου μεγέθους και ανθεκτικός στη μεταφορά. Είναι κίτρινος με κοκκινωπή χροιά, μέτριας ποιότητας και είναι ευαίσθητη ποικιλία στην ίωση που ονομάζεται «σάρκα». Η ποικιλία αυτή χρειάζεται περίπου 15 μέρες σε θερμοκρασία κάτω των 7 βαθμών Κελσίου.
  • Διαμαντοπούλου– Μέσης παραγωγικότητας βερικοκιά, βγάζει, όμως, εξαιρετικής νοστιμιάς βερίκοκα. Καλλιεργείται και αυτή στην Κορινθία και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου.
  • Μπεμπέκου– Ποικιλία με μεγάλους, κίτρινους καρπούς, λίγο πιο άνοστους από της Διαμαντοπούλου. Οι περισσότερες τέτοιες βερικοκιές βρίσκονται στην Πελοπόννησο. Εξαιρετικής ποιότητας, τοπική ποικιλία. Ο καρπός της είναι τόσο για φρέσκια κατανάλωση όσο και για κονσερβοποίηση. Στην ποικιλία αυτή οφείλεται σχεδόν το 95% της Ελληνικής παραγωγής βερίκοκων και απαιτούνται χρονικά περίπου 15 μέρες με θερμοκρασίες κάτω από τους 7 βαθμούς Κελσίου. Ανθίζει στο 2ο δεκαήμερο του Μάρτη και ωριμάζει περί τους μήνες Ιούνιο- Ιούλιο. Ο καλλιεργητής πρέπει να λαμβάνει υπόψιν του ότι σε κάθε 10 εκατοστά βλαστού θα πρέπει να υπάρχουν 4 (το πολύ 5) οφθαλμοί, αλλά όχι περισσότεροι.

Οι κυριότερες ποικιλίες από το εξωτερικό που καλλιεργούνται στη χώρα μας είναι:

  • Παβιό (Paviot)- Αν και οι καρποί της είναι καλής ποιότητας και μεγάλου μεγέθους, δεν έχει διαδοθεί πάρα πολύ εξαιτίας του ότι δε δίνει μεγάλες ποσότητες καρπών (Γαλλία).
  • Πρεκός- (Γαλλία)
  • Λουιζιέ (Luizet)- Ποικιλία η οποία διαδόθηκε και στην Ελλάδα και η οποία καλλιεργείται ελάχιστα. Εύγευστη και με μεγάλο καρπό, είναι από τις αξιόλογες ποικιλίες για νωπή κατανάλωση. Οι απαιτήσεις της σε χαμηλές θερμοκρασίες είναι διάρκειας 25 ημερών με θερμοκρασίες που κυμαίνονται κάτω των 7 βαθμών Κελσίου. Ανθίζει στο 2ο δεκαήμερο του Μαρτίου και ωριμάζει στα τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου. Απαιτείται προσοχή στο ότι σε κάθε βλαστό 10 εκατοστών πρέπει να υπάρχουν 3 με 4 οφθαλμοί. (Γαλλία)
  • Ρεάλε ντ’ Ιμόλα- (Ιταλία)
  • Quardi- (Τυνησία)
  • Amor Leuch- Καλοί επικονιαστές της είναι οι ποικιλίες Sayeb και Quardi. Απαιτούνται 200 ώρες κάτω από τους 7 βαθμούς Κελσίου και ωριμάζει τους καρπούς της πολύ νωρίς (Τυνησία).
  • Aurora- είναι ανθεκτική στην ίωση. Ο καρπός και η σάρκα της είναι μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους. Πλέον φυτεύεται σε πολλές περιοχές.
  • Early Orange και Stella- Ποικιλίες οι οποίες αντέχουν τις ασθένειες.
  • Ninfa- Έχει καλή γεύση, ωραίο, κόκκινο χρώμα, και ο καρπός της είναι μεσαίου μεγέθους.
  • Harcot (Καναδάς)

Δεν Υπάρχουν Σχόλια

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Το σπίτιΚατηγορίεςWishlistΛογαριασμό
Αναζήτηση